علل یاتاقان زدن ماشین و معرفی انواع یاتاقان

"یاتاقان" نام قطعه ‌ای در موتور خوردرو است که بین میل لنگ و دسته پیستون قرار دارد. نقش یاتاقان در خودرو از بین بردن اصطکاک بین قطعات موتور هست تا آسیبی به موتور وارد نشود. در ادامه با وظیفه یاتاقان در خودرو بیشتر آشنا می ‌شوید.

آشنایی با نقش یاتاقان در ماشین

یاتاقان قطعه‌ ای در موتور خودرو است. میل لنگ و دسته پیستون در داخل موتور خودرو دائما با یکدیگر در تماس هستند. این حرکت باعث به وجود آمدن اصطکاک بین آن‌ ها می ‌شود. یاتاقان با جلوگیری از اصطکاک بین میل لنگ و دسته پیستون، از آسیب رسیدن به موتور خودرو جلوگیری می‌ کند. اگر دمای یاتاقان بیش از اندازه بالا برود، دیگر نمی ‌تواند نقش خود را در موتور ایفا کند. در نتیجه بین قطعات موتور اصطکاک به وجود می ‌آید و موتور آسیب می ‌بیند. در این حالت اصطلاحاً می‌گویند موتور خودرو یاتاقان زده است.

شناخت انواع یاتاقان

یاتاقان ‌ها به صورت کلی به دو دسته یاتاقان لغزشی و یاتاقان غلتشی تقسیم می ‌شوند. نقش یاتاقان لغزشی به عنوان تکیه ‌گاهی برای قسمت‌ های چرخنده در جهت‌ های شعاعی و محوری است. یاتاقان غلتشی شامل دو ریگ و چند ساچمه می باشد. این مدل از یاتاقان ‌ها یک قفس با صفحه ‌های موازی برنجی و پلاستیکی دارند که ساچمه ‌ها را جدا می ‌کنند‌.

یاتاقان ها را از لحاظ نوع حرکت نیز به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می کنند. نقش یاتاقان ‌های ثابت، تنظیم لقی میل‌ لنگ، با متصل کردن آن به محور ثابت است. یاتاقان (Pillow Block Bearing) متحرک بین قطعات شاتون و میل لنگ قرار می ‌گیرد. به یاتاقان متحرک، یاتاقان شاتون نیز گفته می ‌شود. چرا که از لق شدن شاتون جلوگیری می ‌کند.

یاتاقان در خودرو چه نقشی دارد؟

"نقش یاتاقان" در خودروها به شرح زیر است:

پیشگیری از ایجاد اصطحکاک در میل لنگ و پیستون

اگر بین میل لنگ و پیستون، یاتاقان وجود نداشته باشد، آن دو با هم برخورد می ‌کنند. در نتیجه دچار خوردگی و استهلاک خواهند شد. یاتاقان در موتور باعث می ‌شود که قطعات آن به یکدیگر برخورد نکنند و موتور سالم بماند.

کاهش شدت اصطکاک موجود میان میل لنگ و شاتون

یاتاقان با جلوگیری از برخورد شدید شاتون و میل لنگ باعث از بین رفتن اصطکاک  این دو قطعه نیز می ‌شود.

تنظیم لق بودن میل لنگ و شاتون ها

یاتاقان باعث می ‌شود که میل لنگ و شاتون ‌ها حرکت روانی داشته باشند.

جلوگیری از انحراف شفت خودرو

یاتاقان قادر است تا از شدت انحراف در شفت ماشین حین چرخش جلوگیری نماید.

سوار کردن قطعات خودرو روی یکدیگر

محکم بودن ساختار یاتاقان باعث می ‌شود که بستر خوبی برای سوار شدن قطعات روی یکدیگر فراهم شود.

دلایل یاتاقان زدن ماشین

با شناخت نقش یاتاقان در خودرو می توان به دلیل یاتاقان زدن آن نیز پی برد. منظور از یاتاقان زدن خودرو، از بین رفتن قطعاتی است که در حالت طبیعی از اصطکاک بین قطعات موتور خودرو جلوگیری می ‌کنند. با از بین رفتن این قطعات، اجزای موتور در اثر برخورد با یکدیگر، دچار خوردگی و استهلاک می شوند. در نتیجه موتور آسیب جدی می ‌بیند. به طور معمول یاتاقان خودرو ممکن است دچار مشکلاتی از قبیل استهلاک، شکستگی، داغ شدن، جرم گرفتن، ذوب شدن، خط افتادن یا خوردگی شود‌. از جمله عواملی که می ‌توانند باعث یاتاقان زدن خودرو شوند به شرح زیر می ‌باشند:

استفاده از روغن‌های نامرغوب

بالا رفتن دمای موتور

فرسودگی قطعات

خراب شدن پمپ موتور

رانندگی غیرمعمول

با رعایت این موارد می‌توانید تا حد امکان از یاتاقان زدن خودرو جلوگیری کنید.

کلام پایانی

یاتاقان از جمله قطعات مهم در موتور خودروها است. در این مقاله به خوبی با نقش یاتاقان آشنا شدید. اگر در اثر خوردگی و اصطکاک قطعات موتور، یاتاقان خودرو دچار آسیب شود، موتور به شدت آسیب خواهد دید. در نتیجه از کار افتاده و خسارت ‌های سنگین مالی به مالک خودرو وارد خواهد شد. بنابراین باید از سالم ماندن یاتاقان خودروی خود اطمینان حاصل کنید. همچنین در صورت مشاهده هرگونه مشکل در یاتاقان، در اولین گام آن را با قطعه سالم عوض کنید.