شاتون ماشین چیست و چگونه کار می کند؟

همان‌طور که می‌دانید خودرو قطعات زیادی دارد و هر کدام وظیفه مشخصی دارند، یکی از این قطعات "شاتون" (Connecting Rod) است که در واقع یکی از اجزای اصلی موتور به‌حساب می‌آید. ما در این مقاله قصد داریم در مورد اینکه "شاتون چیست"، کاربرد و چگونگی طرز کارش صحبت کنیم، در صورتی که به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه علاقه‌مند هستید، ما را تا انتها همراهی کنید.

شاتون چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم شاتون یکی از اجزای اصلی موتور است که میل‌لنگ را به پیستون متصل می‌کند، این کار را به این صورت انجام می‌دهد که سر کوچک آن به پیستون و سر بزرگ آن به میل‌لنگ متصل می‌شود. وظیفه شاتون این است که ضربات پیستون را به میل‌لنگ انتقال می‌دهد؛ ازاین‌رو باید استحکام و قدرت کافی داشته باشد، به همین دلیل شاتون را از جنس فولاد می‌سازند.

وظیفه شاتون چیست؟

همان‎طور که می‌دانید وظیفه پیستون خودرو حرکت کردن است و نوع حرکتش نیز به‌صورت رفت و برگشتی است، در واقع باید گفت وقتی در سرسیلند انفجار رخ می‌دهد، پیستون به‌صورت رفت و برگشتی به حرکت در می‌آید، بعد از این مرحله حرکات رفت و برگشتی پیستون توسط شاتون به میل‌لنگ انتقال پیدا می‌کند، کار میل‌لنگ نیز این است که این حرکت را به حرکت دورانی تبدیل می‌کند، پس اگر توجه به وظیفه شاتون نباشد یا خرابی این قطعه نادیده گرفته شود، این نیروی دورانی تولید نمی‌شود.

اجزای تشکیل دهنده شاتون

اجزای تشکیل دهنده شاتون شامل موارد متعددی است که در ادامه درمورد آن‌ها توضیح می‌دهیم، باید گفت شاتون دارای دو سر و یک ساقه است، شکل این قسمت از موتور ماشین به‌صورت حرف I انگلیسی است، سرهای شاتون با یکدیگر هم‌اندازه نیستند، یعنی سر کوچک در بالا به پیستون متصل است و سر بزرگ در پایین قرار دارد و به میل‌لنگ متصل می‌شود، سر کوچک شاتون به صورت یک‌پارچه است اما سر بزرگ از دو قسمت تشکیل شده است که توسط پیچ به هم متصل شده است، سر کوچک شاتون تشکیل یک یاتاقان می‌دهد که باعث می‌شود پیستون از بین آن عبور کند، در داخل یاتاقان یک عدد بوش از جنس مس یا برنج قرار می‌دهند که به پین پیستون متصل می‌شود. سر بزرگ شاتون نیز تشکیل یاتاقان می‌دهد اما برخلاف سر کوچک این مدل یاتاقان دوتیکه و متحرک است و وظیفه آن گرفتن لنگ میل‌لنگ است، باید گفت نیمه بالایی این یاتاقان به‌صورت یک‌پارچه ساخته می‌شود اما نیمه دوم آن که کپه نیز نامیده می‌شود توسط دو تا پیچ به قسمت بالایی متصل می‌شود، یاتاقان سر بزرگ نیز باید بوش داشته باشد اما چون دو تکه است، بوش آن نیز به‌صورت دو نیمه ساخته می‌شود، این بوش بین میل‌لنگ و انتهای بزرگ شاتون قرار دارد، هدف از وجود بوش این است که از ساییدگی جلوگیری کند.

علت خرابی شاتون چیست؟

ما تا اینجا درمورد اینکه شاتون چیست صحبت کردیم در ادامه در رابطه با عوامل خرابی آن بحث می‌کنیم. شاتون همان‌طور که اشاره کردیم از جنس فولاد است و بسیار نیز محکم است، اما باید بدانید که امکان خراب شدن آن وجود دارد، "دلایل خرابی شاتون" شامل موارد متعددی می شود که در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.

·       تصادف شدید: وقتی شما تصادف شدیدی بکنید این امکان وجود دارد که شاتون صدمه ببیند، به‌خصوص اگر تصادف از سمت جلو اتفاق بیفتد.

·       کیفیت پایین: از دیگر عواملی که باعث خرابی شاتون می‌شود کیفیت پایین شاتون است، پس باید به هنگام خرید خودرو به این نکات دقت کنید.

·       تنظیم نادرست: اگر تنظیم شاتون به درستی انجام نشود و آن به طریق صحیح به میل‌لنگ و پیستون متصل نشده باشد، خرابی آن قطعه را در پی دارد.

·       دنده معکوس در سرعت بالا: استفاده اشتباه از دنده معکوس به خصوص برای زمانی که سرعت خودرو بالا است علاوه بر اینکه به کلیت خودرو آسیب می‌رساند، شاتون را نیز خراب می‌کند.

·       ضربات شدید پیستون: اگر ضربات پیستون بیش از حد شدید باشد، امکان دارد که شاتون را خراب کند، علت ضربات شدید پیستون معمولاً به دلیل احتراق غیر عادی و یا سریع در سرسیلند اتفاق می افتد.

کلام پایانی

ما در این متن در مورد اینکه شاتون چیست صحبت کردیم، وظیفه شاتون تولید حرکت دورانی است و باعث حرکت خودرو می‌شود، شاتون از فولاد ساخته شده و بسیار محکم است اما امکان دارد بر اثر عوامل مختلفی مانند کیفیت پایین، تصادف شدید، تنظیم نادرست و ... خراب شود. پس همان‌طور که متوجه شدیم شاتون یک عضو حیاتی در خودرو به‌حساب می‌آید و خرابی آن باعث خرابی خودرو می‌شود؛ درنتیجه حتماً باید در صورت خرابی در آن به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید تا آن را بررسی کند.